28η Οκτωβρίου 1940. Μια επέτειος, ένας θρύλος, μια μνήμη κι ένα χρέος.
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος άρχισε, όπως είναι γνωστό, το Σεπτέμβριο του 1939. Οι Ιταλοί από καιρό προκαλούσαν διάφορα επεισόδια, με αποκορύφωμα τον τορπιλλισμό του ελληνικού πολεμικού πλοίου «Έλλη» στις 15 Αυγούστου 1940, στη γιορτή της Μεγαλόχαρης στην Τήνο. Όλα αυτά έδειχναν την απειλή που πλησίαζε στην Ελλάδα.
Έτσι το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ο πρεσβευτής της Ιταλίας στην Ελλάδα, Γκράτσι, επέδωσε στον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδας Ιωάννη Μεταξά το τελεσίγραφο με το οποίο ο Μουσολίνι, ο ηγέτης της Ιταλίας, ζητούσε την κατοχή ορισμένων στρατηγικών ελληνικών περιοχών. Αν η Ελλάδα δε δεχόταν, τότε θα τις καταλάμβανε με τα όπλα. Κι ήταν ακριβώς αυτή την ιστορική στιγμή που ο Έλληνας πρωθυπουργός απάντησε το «ΟΧΙ», γνωρίζοντας πως μεγαλύτερο αγαθό από το αγαθό της ελευθερίας δεν υπάρχει. Την ίδια απάντηση έδωσαν στην πράξη όλοι οι Έλληνες μαζί, καθώς ξεχύθηκαν στους δρόμους και ζητούσαν όλοι, ο καθένας με τον τρόπο του, να προσφέρει σ’ αυτόν τον πόλεμο.
Ο Μουσολίνι με 100. 000 στρατιώτες που είχε συγκεντρωμένους στην Αλβανία, πίστευε πως θα κατακτούσε την Ελλάδα με ευκολία. Ενώ όμως στην αρχή οι Έλληνες αποτραβήχτηκαν από τα σύνορα και οι Ιταλοί κατέλαβαν μικρές ελληνικές περιοχές, στις 14 Νοεμβρίου αρχίζει η αντεπίθεση και τα ελληνικά στρατεύματα γνωρίζουν μεγάλες επιτυχίες, όπως στη μάχη της Πίνδου, στην Ήπειρο και στη δυτική Μακεδονία, απελευθερώνοντας όλη σχεδόν την Βόρεια Ήπειρο: Άγιοι Σαράντα, Πόγραδετς, Αργυρόκαστρο, Χειμάρρα. Μια επίθεση που έκαναν οι Ιταλοί την άνοιξη, δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Οι Έλληνες πολεμούσαν σαν λιοντάρια.
Βοηθός σ’ αυτόν τον πόλεμο, για τους Έλληνες, ήταν το ορεινό έδαφος που τους επέτρεπε να οργανώνουν ισχυρές αμυντικές θέσεις. Ακόμα και ο βαρύς χειμώνας βοήθησε τις προσπάθειες των Ελλήνων στρατιωτών παρόλο που υπέφεραν και αυτοί όπως και οι Ιταλοί. Οι Έλληνες πολεμούσαν χρησιμοποιώντας πολύ λιγότερο στρατιωτικό εξοπλισμό και με αριθμητική δύναμη πολύ μικρότερη από αυτή του εχθρού. Όμως η εθνική ενότητα και η πίστη ότι ο αγώνας τους τελούσε υπό την Σκέπη της Αγίας Θεοτόκου, καθώς πολεμούσαν υπέρ πίστεως και πατρίδος, έδωσαν τη νίκη στον ελληνικό στρατό.
Όταν ο Μουσολίνι αντιλήφθηκε πως δεν υπήρχε για το στρατό του σωτηρία, ζήτησε τη βοήθεια του συμμάχου του, Χίτλερ. Έτσι τον Απρίλιο του 1941 η ναζιστική Γερμανία επιτίθεται κατά της Ελλάδας. Και στη δεύτερη αυτή εισβολή η Έλληνες απάντησαν και πάλι «ΟΧΙ», γράφοντας αυτή τη φορά την εποποιία των Οχυρών του Μεταξά κατά μήκος των συνόρων στη Μακεδονία. Οι Γερμανοί έσπασαν τις γραμμές άμυνας των Σέρβων, έφτασαν στην Αθήνα και τότε μόνο, περικυκλωμένοι και εντεταλμένοι από τη Διοίκηση του διαλυόμενου πλέον Ελληνικού Στρατού, οι μαχητές των οχυρών παραδόθηκαν (δεν κατακτήθηκαν στη μάχη) με ψηλά το κεφάλι. Έτσι άρχισαν τα μαύρα χρόνια της γερμανοϊταλικής κατοχής της Ελλάδας.
Για τέσσερα σχεδόν χρόνια οι Έλληνες υπέφεραν από την πείνα τις στερήσεις αλλά και από τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις. Πολύ σύντομα όμως οι Έλληνες ξαναβρήκαν τη δύναμη να επαναστατήσουν εναντίον του εισβολέα. Οργάνωσαν αντάρτικες ομάδες στα βουνά, τύπωναν παράνομες εφημερίδες ενώ πολλοί διέφυγαν στην Αίγυπτο όπου δημιουργήθηκε ένας νέος ελληνικός στρατός, που πολέμησε μαζί με τους άλλους συμμάχους μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Το «ΟΧΙ» είναι το μέγιστο κατόρθωμα της ενότητας και αποφασιστικότητας των Ελλήνων. Είναι σταθμός με βαθύ νόημα γιατί θα συμβολίζει αιώνια την πάλη του δίκαιου με το άδικο, την πάλη για την αρετή και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η 28η Οκτωβρίου θα παραμείνει πάντα μια ζωντανή δύναμη κι ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του ελληνικού έθνους. Είναι χρέος και καθήκον μας να θυμόμαστε τις θυσίες των προγόνων μας και να χτίζουμε πάνω σε αυτές τιμώντας πάντα τα όσια και τα ιερά του λαού μας.
