Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ

Τῇ ὑπερμάχῷ στρατηγῷ τὰ νικητήρια, ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια, ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε· ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον, ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω σοί·

Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε.

 

Ἀπὸ τὴν Καθαρὰ Δευτέρα καὶ γιὰ τὶς ἑπόμενες πέντε ἑβδομάδες, ἀκούγεται κάθε Παρασκευὴ στὶς Ἐκκλησίες ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος. Ὁ Ὕμνος αὐτός, ποῦ ἀπὸ ποιητικῆς καὶ μελῳδικῆς πλευρᾶς θεωρεῖται ἕνας ἀπὸ τοὺς ὡραιότερούς της Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἔχει ἰδιαίτερη σημασία τόσο γιὰ τὴν Θρησκεία, ὅσο καὶ γιὰ τὸ Ἔθνος. 

Μὲ τὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου ἐκδηλώνονται εὐχαριστίες καὶ ἐγκώμια στὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας. Ἀποτελεῖται, κατὰ βάση, ἀπὸ τὸν Ἀκάθιστο Ὕμνο καὶ τὸν Κανόνα τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου, πλαισιωμένα μὲ ψαλμούς, ἀπολυτίκια καὶ εὐχές. Καὶ τὰ δυὸ χαρακτηρίζονται ὡς ἀριστουργήματα τῆς Βυζαντινῆς ὑμνολογίας , ποὺ ἐξαίρουν τὸ ἔργο καὶ τὸ πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου , μὲ θεολογικὸ βάθος, κομψότητα λόγου, μουσικὸ κάλλος, ἁγιοπνευματικῆ ἔμπνευση.

ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΑΙΤΙΑ ΣΥΝΘΕΣΗΣ

Σύμφωνα μὲ τὸ Συναξαριστή, ὁ Ὕμνος δημιουργήθηκε τὸ 626, μετὰ τὴ σωτηρία τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπὸ τὴν πολιορκία τῶν Ἀβάρων καὶ τῶν Περσῶν, ὁπότε καὶ ἐψάλει γιὰ πρώτη φορά. 

Κατὰ τὸ ἔτος 626 ἡ Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε ἀπὸ τοὺς Πέρσες καὶ Ἀβάρους. Ὁ βασιλέας Ἡράκλειος ἀπουσίαζε στὴ Μικρὰ Ἀσία σὲ πόλεμο κατὰ τῶν Περσῶν. Τότε ὁ φρούραρχος Βῶνος μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Σέργιο ἀνέλαβαν τὴν ὑπεράσπιση τῆς αὐτοκρατορίας. Ὁ Πατριάρχης περιέτρεχε τὴ πόλη μὲ τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Βλαχερνίτισσας καὶ ἐνεθάρρυνε τὰ πλήθη καὶ τοὺς μαχητές. 

Ξαφνικὰ ἔγινε φοβερὸς ἀνεμοστρόβιλος ποὺ δημιούργησε τρικυμία καὶ κατέστρεψε τὸν ἐχθρικὸ στόλο καὶ τὴ νύκτα τῆς 7ης πρὸς τὴν 8η Αὐγούστου, ἀναγκάσθηκαν νὰ φύγουν ἄπρακτοι. Ὁ λαὸς πανηγυρίζοντας τὴ σωτηρία του, συγκεντρώθηκε στὸ Ναὸ τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν καὶ ὅλοι ὄρθιοι ἔψαλλαν τὸν ἀπὸ τότε λεγόμενο «Ἀκάθιστο Ὕμνο» στὴν Παναγία, ἀποδίδοντας τὰ «νικητήρια» καὶ τὴν εὐγνωμοσύνη τους στὴν «Τῇ ὑπερμάχῷ στρατηγῷ τὰ νικητήρια».

Γιὰ νὰ ψαλθεῖ ὅμως τότε θὰ πρέπει νὰ εἶχε συντεθεῖ νωρίτερα, καθὼς δὲν ἦταν δυνατὸ νὰ γίνει αὐτὸ σὲ μιὰ νύχτα. Κάποιοι μελετητὲς ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ ὕμνος ἔπρεπε νὰ προϋπῆρχε στὴ λειτουργικὴ πράξη, καὶ νὰ ψάλθηκε τότε «ὀρθοστάδην», ἀπὸ μεγίστη ἀφοσίωση πρὸς ἐγκωμιασμὸ τῆς Θεοτόκου. Καὶ προκρίθηκε αὐτὸς ὁ ὕμνος ἀπὸ κάποιον ἄλλον ἐνδεχομένως, ἐπειδὴ θὰ ἦταν κιόλας καθιερωμένος στὴν Ἀγρυπνία τῆς 15ης Αὐγούστου στὴ Βλαχέρνα, καὶ ἐπειδὴ τὸ περιεχόμενό του, μὲ χαρακτῆρα διηγηματικό, δογματικό, καὶ δοξολογικὸ – ἐγκωμιαστικὸ προσφερόταν γιὰ τὴ διάσωση καὶ τὴ λύτρωση τῆς Πόλης ἀπὸ τὴ δεινὴ περίσταση. 

Ὁ ὕμνος ἀναφέρεται σὲ ὅλο τὸ μυστήριο τῆς ἐνανθρώπησης τοῦ Χριστοῦ, στὸ ὁποῖο εἶναι βασικὸς παράγοντας ἡ Θεοτόκος. Ἔτσι, ὁ μαριολογικὸς καὶ ὁ χριστολογικὸς χαρακτῆρας του εἶναι φανερός. 

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ YΜΝΟΥ

Ἡ ὀνομασία Ἀκάθιστος Ὕμνος ἀποδόθηκε στὸν Ὕμνο ὀφείλεται στὸ ὅτι «ὀρθοστάδην τότε πᾶς ὁ λαὸς κατὰ τὴν νύκτα ἐκείνην τὸν ὕμνον τῇ τοῦ Λόγου Μητρὶ ἔμελψαν καὶ ὅτι πᾶσι τοῖς ἄλλοις οἴκοις καθῆσθαι ἐξ ἔθους ἔχοντες, ἐν τοῖς παροῦσι τῆς θεομήτορος ὀρθοὶ πάντες ἀκροώμεθα». Αὐτὰ γράφει τὸ Συναξάριο, καὶ ἐντοπίζει «τὴν νύκτα ἐκείνη» τὸ καλοκαῖρι τοῦ 626.

Ἐπίσης, ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ ἐμφανίστηκε ὁ ὕμνος οἱ πιστοὶ σὲ κάθε εὐκαιρία καὶ ἀφορμή, τὸν ἔψαλαν ὄρθιοι καὶ ἀπ’ τὴν ἀρχὴ συνδέθηκε μὲ τὴν ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τοῦ ὁποίου τὴν ἀκολουθία τὸ ἐκκλησίασμα παρακολουθοῦσε ὄρθιο.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ

Ὁ Κανόνας τοῦ Ἀκάθιστου εἶναι ἔργο τῶν Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ (οἱ εἱρμοί) καὶ Ἰωσὴφ Ξένου τοῦ Ὑμνογράφου (τὰ τροπάρια) . Πηγὲς τοῦ Ὕμνου εἶναι ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐνῷ ὁ συνθέτης, ὁ χρόνος καὶ ἡ αἰτία τῆς σύνθεσης τοῦ Ὕμνου, παραμένουν ἀκόμα ἀνεξακρίβωτα ἀπὸ τοὺς μελετητές. Ἕνα εἶναι τὸ ἀδιαμφισβήτητο στοιχεῖο, πού μᾶς δίνουν οἱ σχετικές πηγές, ὅτι ὁ ὕμνος ἐψάλλετο ὡς εὐχαριστήριος ᾠδὴ πρὸς τὴν Ὑπέρμαχο Στρατηγὸ τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

Ὁ «Κανόνας» (τὰ Τροπάρια τῶν Χαιρετισμῶν), μὲ ἐννέα ᾠδὲς , οἱ εἱρμοὶ τῶν ὁποίων εἶναι:

α) Ἀνοίξω τὸ στόμα μου καὶ πληρωθήσεται πνεύματος,

γ) Τοὺς σοὺς ὑμνολόγους Θεοτόκε,

δ) Ὁ καθήμενος ἐν δόξῃ ἐπὶ θρόνου θεότητος,

ε) Ἐξέστη τὰ σύμπαντα, ἐπὶ τῇ θεία δόξη σου,

στ) Τὴν θείαν ταύτην καὶ πάντιμον,

ζ) Οὐκ ἐλάτρευσαν, τὴ κτίσει οἱ θεόφρονες,

ἡ) Παίδας εὐαγεῖς ἐν τὴ καμίνω,

θ) Ἅπας γηγενής, σκιρτάτω τῷ πνεύματι,

Ὁ «Ἀκάθιστος Ὕμνος»: περιλαμβάνει τὸ Ἀπολυτίκιο «Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβῶν ἐν γνώσει» , τὸ Κοντάκιο «Τῇ Ὑπερμάχω Στρατηγῶ τὰ νικητήρια» , τοὺς 24 Οἴκους (στροφές) σὲ ἀλφαβητικὴ ἀκροστιχίδα (Α – Ω) καὶ δυὸ Ἐφύμνια (ἡ τελευταία φράση τοῦ ὕμνου ποὺ ἐπαναλαμβάνει ὁ λαός) τὸ «Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε» καὶ τὸ «Ἀλληλούϊα».

Ἰδιαίτερη εἶναι ἡ ἀγάπη καὶ ξεχωριστὸς ὁ σεβασμός, μὲ τὸν ὁποῖο τὸ σύνολο τῶν πιστῶν περιβάλλει τὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου. Ἀγάπη καὶ σεβασμὸς ποὺ πηγάζουν καὶ ἐμπνέονται ἀπὸ τὸ πρόσωπο πρὸς τὸ ὁποῖο ἀπευθύνεται ἡ Ἀκολουθία, ἀπὸ τὴν ἐκφραστικότητα καὶ τὸν πλοῦτο τῶν κειμένων, ἀπὸ τὸ μελῳδικὸ ἔνδυμα τῶν λόγων. Ἀγάπη καὶ σεβασμὸς ποὺ ἐκδηλώνονται μὲ τὴν εὐλαβῆ παρουσία καὶ ἐνεργὸ συμμετοχὴ στὴν Ἀκολουθία τῶν «πιστῶς προσκυνούντων καὶ δοξαζόντων» Χριστιανῶν, τὰ ἀπογεύματα τῆς Παρασκευῆς καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. 

Ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος χαρακτηρίζεται ὡς ἕνα ἀριστούργημα τῆς βυζαντινῆς ὑμνογραφίας, γραμμένο πάνω στοὺς κανόνες τῆς ὁμοτονίας, ἰσοσυλλαβίας καὶ μερικῶς τῆς ὁμοιοκαταληξίας. Ἡ γλῶσσα τοῦ ὕμνου εἶναι σοβαρὴ καὶ ρέουσα, γεμάτη ἀπὸ κοσμητικὰ ἐπίθετα καὶ πολλὰ σχήματα. Ἔτσι ἡ ἐξωτερική του μορφὴ παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία καὶ ὡραιότητα, ποὺ συναγωνίζεται τὸ βαθύ του περιεχόμενο. 

Κανένας δὲν μπορεῖ νὰ ἀμφισβητήσει τὸν πλοῦτο τοῦ λόγου, τὴν ὕπαρξη σχημάτων, τὴν ποιητικότητα ὁρισμένων στίχων καὶ προπαντὸς τὸ ὑψηλὸ περιεχόμενο τοῦ ὕμνου, ποὺ ἐξυμνεῖ τὴν ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ διὰ τῆς Παναγίας Θεοτόκου. Εἶναι ἀλλεπάλληλες οἱ ἐκφράσεις χαρᾶς, ἀγαλλιάσεως καὶ λυτρώσεως ποὺ δίνουν ἐνθουσιαστικὸ τόνο στὸν ὕμνο.

Τὸ γεγονὸς δὲ ὅτι ἀπ' ὅλα τὰ κοντάκια μόνο αὐτὸ εἶναι σήμερα σὲ χρήση στὴν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μας δείχνει τὴν δύναμη καὶ τὴν ἐντύπωση ποὺ ἔκανε καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ κάνει στοὺς πιστούς μέχρι σήμερα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Γιατί λέμε την εβδομάδα πριν τη Μεγάλη, «βουβή» ή «κουφή»;

 

Γιατί λέμε την εβδομάδα πριν τη Μεγάλη, «βουβή» ή «κουφή»;

Αρκεί μια ματιά στα Λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας μας για να μας πείσει ότι, μόνο «βουβή» και «κουφή» δεν είναι η Εβδομάδα πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα. Πώς, όμως, προκύπτει αυτός ο χαρακτηρισμός;

H έκτη και τελευταία εβδομάδα της Μεγάλης Σαρακοστής ονομάζεται «Εβδομάδα των Βαϊων». Για έξι μέρες πριν το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαϊων η λατρεία της Εκκλησίας μας ωθεί ν’ ακολουθήσουμε το Χριστό, καθώς πρώτος αναγγέλει το θάνατο του φίλου Του και κατόπιν αρχίζει το ταξίδι Του στη Βηθανία και στην Ιερουσαλήμ.

Στο κέντρο της προσοχής είναι ο Λάζαρος – η αρρώστεια του, ο θάνατός του, ο θρήνος των συγγενών του και η αντίδραση του Χριστού σ’ όλα αυτά.

Η τελευταία εβδομάδα δηλαδή περνάει με πνευματική περισυλλογή πάνω στην ερχόμενη συνάντηση του Χριστού με το θάνατο – πρώτα στο πρόσωπο του φίλου Του Λαζάρου, έπειτα στο θάνατο του ίδιου του Χριστού.

Πλησιάζει η «ώρα του Χριστού» για την οποία τόσο συχνά μιλούσε και προς αυτήν προσανατολιζόταν όλη η επίγεια διακονία Του.

Η ανάσταση του Λαζάρου έγινε για να βεβαιωθούμε για «Την κοινήν ανάστασιν». Είναι κάτι το συναρπαστικό να γιορτάζουμε κάθε μέρα για μια ολοκληρη εβδομάδα αυτή τη συνάντηση ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, που αργά αργά πλησιάζει, να γινόμαστε μέρος της, να νιώθουμε με όλο το είναι μας αυτό που υπονοεί ο Ιωάννης με τα λόγια του:»Ιησούς ως είδεν αυτήν κλαίουσαν και τους συνελθόντας… ενεβριμήσατο τω πνεύματι και ετάραξεν εαυτόν… και εδάκρυσεν» (Ιωάν. 11, 33-35).

Παρά ταύτα ο ευσεβής λαός μας αποκαλεί την εβδομάδα αυτή «κουφή» η «βουβή» με μοναδική δικαιολογία ότι την Εβδομάδα αυτή δεν τελούνται Ακολουθίες και ως εκ τούτου ούτε η καμπάνα σημαίνει.

Παλαιότερα αυτό εκαλλιεργείτο και από τους ίδιους τους ιερείς ως μια δικαιολογημένη ίσως προσπάθεια για λίγη ξεκούραση λίγο πρίν τον μεγάλο κόπο της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος.

Το Τυπικό της Εκκλησίας μας, υπαγορεύει και αυτήν την Εβδομάδα τις Ακολουθίες που τελούνται καθ’ όλη την Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Δηλ. Μεσονυκτικό Όρθρο, Ώρες και Εσπερινό το πρωί,το Μεγάλο Απόδειπνο το απόγευμα, την Προηγιασμένη Θ.Λειτουργία την Τετάρτη και την Παρασκευή καθώς και το Μικρό Απόδειπνο με τον κανόνα του Αγίου Λαζάρου την Παρασκευή το απόγευμα.

Η μοναδική Ακολουθία που απουσιάζει είναι η Ακολουθία των Χαιρετισμών της Παναγίας, η οποία αποτελεί και την μοναδική χαρμόσυνη νότα στην πένθιμη περίοδο που διανύουμε.

Τό ότι δεν τελείται η χαρμόσυνη Ακολουθία των Χαιρετισμών την Εβδομάδα αυτή ίσως και να  οδήγησε σε αυτή την … παρεξήγηση.

Η τελευταία εβδομάδα της Σαρακοστής, αφού από την Κυριακή ξεκινά η Μεγάλη Εβδομάδα με την δική της νηστεία, είναι η τελική αποκάλυψη του νοήματος της Μεγάλης Σαρακοστής που είναι η μετάνοια, η νηστεία από την αμαρτία, η χαρμολύπη και η επαναβίωση του λατρευτικού στοιχείου της Εκκλησίας!

Ας φροντίσουμε να μην χάσουμε τα όσα έχει να μας προσφέρει και αυτήν την Εβδομάδα η Εκκλησία μας ξεφεύγοντας από επιπόλαιες και ανυπόστατες συμβουλές γύρω από την Λατρευτική μας ζωή.

Επίκαιρος και εύστοχος όπως πάντα ο λόγος του π.Μωυσέως του Αγιορείτου για τις Άγιες Αυτές και Μεγάλες Ημέρες. «Πάντα τη Μεγάλη Παρασκευή, να ‘σαι μόνος σαν το Χριστό προσμένοντας το τελευταίο καρφί, το ξύδι, τη λόγχη. Τις ζαριές ν’ ακούς ατάραχα στο μοίρασμα των υπαρχόντων σου, τις βλαστήμιες, τις προκλήσεις, την αδιαφορία. Πριν την Παρασκευή δεν έρχεται η Κυριακή, τότε λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων της Μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας. Μην ξαφνιαστείς, μη φοβηθείς στ’ απρόσμενο σουρούπωμα.

Οι μπόρες του ουρανού δε στερεύουν. Η ξαστεριά θα ’ρθεί το Σαββατόβραδο. Τότε λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων της μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Συγκέντρωση τροφίμων για τους αδύναμους οικονομικά αδερφούς μας, για τις ημέρες του ΠΑΣΧΑ.

 

Ιερά Μητρόπολις Αιτωλίας & Ακαρνανίας 

Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου Κατούνας

 

     Αγαπητοί μου Αδελφοί.

    Πλησιάζουν οι μεγάλες εορτές της Εκκλησίας μας, σε λίγες ημέρες θα εορτάσουμε και πάλι την Μεγάλη εορτή του Πάσχα. Είναι γνωστή, σε όλους μας, η οικονομική δυσπραγία που υπάρχει στην Πατρίδα μας.

   Ζούμε καθημερινά την φτώχια και την στέρηση αδελφών μας οι οποίοι δεν έχουν ούτε τα στοιχειώδη αγαθά. Οι ανάγκες είναι μεγάλες και γίνονται μεγαλύτερες όσο περνάει ο καιρός, για το λόγο αυτό δεν πρέπει να αγνοήσουμε, να περιφρονήσουμε τις κραυγές πολλών αδελφών που ζητούν ψωμί και γάλα για τα παιδιά τους.

   Με τη χάρη του Θεού η φιλόπτωχος διακονία «τράπεζας τροφίμων» της ενορίας μας προσπαθεί να διακονήσει τον πάσχοντα αδελφό, με τη συλλογή τροφίμων μακράς διαρκείας  ( Γάλα, όσπρια, ζυμαρικά, κ.τ.λ.) αλλά και κρέας που θα γίνεται στον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου.

   Σας παρακαλούμε, να συνδράμετε και εσείς στο έργο αυτό της ενορίας μας, όπως άλλωστε  πράξατε και παλαιοτέρα.

   Σας ευχαριστώ και σας συγχαίρω για την πάντοτε Θεάρεστη ανταπόκρισή σας.

  Εύχομαι σε  σας και στις οικογένειες σας καλή Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα και καλή Ανάσταση.  Με την αγάπη του Αναστάντος  Xριστού μας.

 {Η ελεημοσύνη δόθηκε από τον Θεό ως εντολή της αγάπης. Καλή είναι η ελεημοσύνη,        με την οποία φαίνεται πως διασκορπίζεται ο πλούτος, στη πραγματικότητα όμως συγκεντρώνεται, γιατί, όπως ένας αγρότης που δίδει στην γη και στη συνέχεια συλλέγει σπόρους, έτσι και η ελεημοσύνη, φαίνεται πως προσφέρεται στους άλλους, ενώ πραγματικά αποκτά αυτός που έδωσε. Το μέγεθος της ελεημοσύνης δεν εκτιμάται ανάλογα με τα χρήματα, αλλά με τη θέληση αυτού που προσφέρει… Η γενναιοδωρία δεν εκτιμάται ανάλογα με το μέγεθος της δωρεάς, αλλά ανάλογα με την διάσταση που έχει το δώρο σε σχέση με το πλούτο του δωρητή. Βασίλισσα των αρετών είναι η ελεημοσύνη, η οποία ως καλύτερο μέσο, ανοίγει γρήγορα τις πόρτες του ουρανού για τους ευσπλαχνικούς.

 Η ελεημοσύνη είναι μητέρα της αγάπης, αυτή είναι φάρμακο για τα αμαρτήματα μας, κάθαρση για την ακαθαρσία της ψυχής μας, κλίμακα στηριγμένη στον ουρανό, αυτή συνδέει το σώμα του Χριστού.} ¨Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος¨.

 

Ο Εφημέριος της ενορίας σας.

 Αρχιμ. Χρυσόστομος Κελεπούρης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΑΣ.

 

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ: Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε. Και πάλιν και πολλάκις Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε. Όπως γνωρίζετε χριστιανοί μου, όπως το βλέπετε και όπως το βιώνετε, τη Μεγάλη Σαρακοστή και κάθε Παρασκευή, ψάλλονται στην Εκκλησία μας οι Χαιρετισμοί της Παναγίας. Είναι μια από τις ωραιότερες ακολουθίες και συγχρόνως μια από τις καλύτερες προσευχές.Οι Χαιρετισμοί συνδέονται πάντοτε και με το Μικρό Απόδειπνο.Τη Μεγάλη Σαρακοστή που διαβάζουμε το Μεγάλο Απόδειπνο, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη, δεν λέγονται οι Χαιρετισμοί. Ψάλλονται όμως κάθε Παρασκευή και διαβάζονται Σαββάτο και Κυριακή, μαζί με το Μικρό Απόδειπνο. Επίσης οι Χαιρετισμοί δεν λέγονται την Μεγάλη Εβδομάδα, όπως και ολόκληρη την Πασχαλινή Διακαινήσιμη εβδομάδα. Όλο το χρόνο συνοδεύονται κάθε μέρα με το Μικρό Απόδειπνο υποχρεωτικά. Όποιος διαβάζει τους Χαιρετισμούς κάθε μέρα, και βράδυ, ακόμα και μεσημέρι, και πρωί, έχει μεγάλη τη βοήθεια της Παναγίας μας.

Εκεί που τιμάται όλως ιδιαιτέρως η Παναγία, είναι το Άγιον Όρος, όπου θεωρείται και το δικό Της περιβόλι. Για τους Αγιορείτες μοναχούς η Υπεραγία Θεοτόκος είναι η μοναδική προστασία.

Μακάρι να αποκτήσουμε και μεις αυτή την συναίσθηση.

Την βιωματική συναίσθηση δηλαδή ότι είναι και για μας η μοναδική προστασία, μεσίτρια και πρεσβευτής.

Η όλη ακολουθία των Χαιρετισμών με τα εικοσιτέσσερα γράμματα του Ελληνικού αλφαβήτου, αυτή η ακολουθία, μας περιγράφει κατά πρώτον τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, την επίσκεψη της Παναγίας στην Ελισάβετ, η οποία όπως είναι γνωστό, θα γεννούσε σε λίγες εβδομάδες τον Τίμιο Πρόδρομο. Επίσης οι Χαιρετισμοί αναφέρουν το σκίρτημα του εμβρύου, μέσα στα σπλάχνα της Ελισάβετ, και την ομολογία της με χαιρετισμούς.

Εν συνεχεία αναφέρονται στις υποψίες του μνήστορος Ιωσήφ, που δεν μπόρεσε να καταλάβει το μέγα μυστήριο της ενανθρωπίσεως του Θεού Λόγου, στη μήτρα της Παρθένου Μαριάμ, αλλά και την μετέπειτα απόλυτη πίστη του στην αλήθεια που του απεκάλυψε ο άγγελος Κυρίου.

Οι Χαιρετισμοί ακόμα μας περιγράφουν εν συντομία, περιληπτικά πολύ, τη Γέννηση του Σωτήρος Χριστού, την προσκύνηση των ποιμένων και των μάγων. Την Υπαπαντή του Κυρίου, από τον Συμεών τον Θεοδόχον.

Τη φυγή Του στην Αίγυπτο και άλλα πολλά.Πολλούς Χαιρετισμούς λέγουν προς την Παναγία, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, ο μνήστωρ Ιωσήφ, οι ποιμένες, οι μάγοι, οι ουράνιες αγγελικές δυνάμεις, και όσοι πιστεύουν από τους χριστιανούς στην Θεανθρωπότητα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, διά μέσου της Παρθένου Μαρίας εκ Πνεύματος Αγίου.

Η δική μας απάντησις σε όλους αυτούς τους Χαιρετισμούς είναι το «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε». Τι σημαίνει όμως αυτό το «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε»;

Νυμφίος της Εκκλησίας, εδώ στους Χαιρετισμούς, ονομάζεται και ο Θεός Πατέρας. Νύμφη Του, είναι η Παρθένος Μαριάμ, αφού αυτή είναι που γέννησε τον Υιόν και Λόγον του Θεού, τον ομοούσιον με τον Πατέρα, ως Θεάνθρωπον στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, τον Νυμφίο της Εκκλησίας.

Μα η Παναγία είναι και «Νύμφη Ανύμφευτε». Και είναι Ανύμφευτη επειδή γέννησε χωρίς άνδρα και εκ Πνεύματος Αγίου τον Χριστόν.

Το πώς ο Χριστός, ο αληθινός Θεός, εισήλθε στη μήτρα της Παρθένου, αυτό παραμένει μυστήριο αξεπέραστο για τα δικά μας πεπερασμένα και φτωχά μυαλά.Ακατάληπτος ο τρόπος της συλλήψεως, ακόμα και για τους αγγέλους και αρχαγγέλους και τις λοιπές ουράνιες δυνάμεις.

Μόνον ο ίδιος ο Θεός γνωρίζει τον τρόπον που χρησιμοποίησε για να γίνει αυτή η σύλληψις, και να γίνει άνθρωπος, τέλειος άνθρωπος, χωρίς να πάψει να είναι και τέλειος Θεός, ο Θεάνθρωπος Κύριος, ο Ιησούς Χριστός, ο Σωτήρας του κόσμου.

Γι’ αυτό αδελφοί μου, όποιος από τους χριστιανούς λέγει τακτικά με σταυρωτό κομποσκοίνι, «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον με», «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε», αυτός ο χριστιανός βρίσκει πολλή την Χάριν, και πολύ πνευματικό πλούτο απολαμβάνει, και ασφαλώς εισακούονται όλα τα αιτήματά του.

Στην παράδοση της Εκκλησίας μας, μάς αναφέρεται και το εξής θαυμαστό γεγονός για την δύναμη που έχουν οι Χαιρετισμοί της Παναγίας. Θα πούμε αυτό το γεγονός, αυτήν την ιστορία.

Στα παλιά χρόνια, δηλαδή πριν από το 1800, κάποιος εκεί τότε, – υπήρχαν πολλοί λησταί, όπως είναι γνωστό, που στήνανε καρτέρι στα σταυροδρόμια, και λήστευαν τους περαστικούς,- κάποιος λοιπόν απ’ αυτούς τους αρχιληστάς είχε βάλει μερικούς συντρόφους, να στήνουν το καρτέρι τους σε ένα σταυροδρόμι που ήτο αναγκαστικό πέρασμα για τους περαστικούς πεζοπόρους, από τη μια πόλη στην άλλη.

Και όποιος περνούσε, είτε ήταν μόνος του, είτε ήταν δύο είτε τρείς, τους λήστευαν.Και μετά τους άφηναν να φεύγουν, δεν τους έκαναν κακό. Δεν τους τραυμάτιζαν, δεν τους κακοποιούσαν.Κάποτε πέρασε απ’ αυτό το σταυροδρόμι και ένας άγιος μοναχός. Εκείνος, – τον σταμάτησαν βέβαια και τον λήστεψαν, τι να πάρουν από έναν μοναχό, τέλος πάντων, ό,τι είχε – δεν έφυγε. Παρακάλεσε τους ληστάς να τον οδηγήσουν στο λημέρι του αρχηγού τους, – λέει «τι τον θέλεις;»

-Α, λέει, θα σας πώ κάτι πολύ σπουδαίο. Σε λίγο θα περάσει ένας πολύ μεγάλος και πλούσιος έμπορος φορτωμένος διαμάντια, αλλά, θέλω να του πώ, πώς θα είναι ντυμένος, για να τον καταλάβετε, γιατί θάχει μαζί του πολλά τα κουρέλια.

Έτσι και έγινε, όχι για να μην του χαλάσουν το χατίρι, αλλά για τις απολαβές που θα είχε.Τον πήγαν λοιπόν… μόλις συναντήθηκε ο μοναχός με τον αρχιληστή, του λέγει ότι θα καλέσεις όλους τους ανθρώπους εδώ, για να τους πω αυτό το μεγάλο νέο, διότι είναι πολύ σπουδαίο.

Πράγματι λοιπόν, εκείνος τους μάζεψε.

Α, λέει, κάποιος λείπει. Να μου τον φέρετε κι αυτόν εδώ.

Λέει, τι τον θέλεις, αυτός μαγειρεύει τώρα για το μεσημέρι.

Όχι, να τον φέρετε.

Πάνε λοιπόν, εκείνος δεν ήθελε να ’ρθεί, και τον άρπαξαν με το ζόρι, και τον έφεραν μπροστά στο μοναχό.

Μόλις ο μάγειρας αντίκρισε τον μοναχό, δεν ήθελε να τον βλέπει.Αλλά ούτε και ο μοναχός γύρισε να τον δει.

Αντιθέτως ο μάγειρας άρχισε να τρέμει, να τρέμει πολύ.

Τον ρωτάει λοιπόν ο μοναχός.

– Γιατί τρέμεις μάγειρα;

– Ε, – αναγκάστηκε εκείνος να ομολογήσει, – ότι ήταν διάβολος που είχε μετασχηματιστεί σε άνθρωπο, για να παρακολουθεί από κοντά αυτόν τον αρχιληστή.Ο αρχιληστής όμως αυτός, είχε μια πολύ καλή συνήθεια.Προσευχόταν στην Παναγία καθημερινά. Και πώς προσευχόταν; – λέει.

Διάβαζε κάθε μέρα τους Χαιρετισμούς.

Πρωί και μεσημέρι και βράδυ. Την καλή αυτή συνήθεια την πήρε απ’ τη μάνα του. Την πήρε απ’ το σπίτι του, που του είχε μάθει τους Χαιρετισμούς από μικρό παιδί, και έτσι τους ήξερε από στήθους. Δηλαδή από μνήμης, και τους έλεγε χωρίς να τους διαβάζει.Βέβαια, αργότερα πήρε τον κακό το δρόμο κι έγινε ληστής, παρά ταύτα όμως, τους Χαιρετισμούς δεν τους είχε αφήσει ούτε μια μέρα.

Έτσι η Παναγία βρισκόταν κοντά του και τον φύλαγε.Και τον φύλαγε επειδή περίμενε μια ευκαιρία η Παναγία για να τον σώσει, να τον φέρει σε μετάνοια, ν’ αλλάξει ζωή, να σωθεί.

Ο μάγειρας διάβολος, είχε σταλεί πάλι απ’ τον αρχισατανά για να τον σκοτώσει και να πάρει την ψυχή του στην Κόλαση. Δεν μπορούσε όμως γιατί τον εμπόδιζαν οι Χαιρετισμοί της Παναγίας. Περίμενε λοιπόν μια ευκαιρία.

Ποια; Το πότε θα ξεχνούσε έστω και μία φορά, έστω και μια μέρα, να απαγγείλει ο αρχιληστής τους Χαιρετισμούς της Παναγίας. Τότε θα ήταν αφύλακτος από την προστασία Της, θα προκαλούσε για τη μοιρασιά, ανάμεσα στους ληστάς και τους συντρόφους του κάποια φασαρία, εκείνοι με την προτροπή βέβαια του διαβόλου μάγειρα, θα τον σκότωναν και έτσι θάπαιρνε την ψυχή του στην Κόλαση.

Μα η Παναγία τον προστάτευε και τον προστάτευε χάριν των Χαιρετισμών. Μπορεί να ήτο ληστής, αλλά δεν ήταν φονιάς. Παρά ταύτα όμως τους Χαιρετισμούς δεν τους άφησε. Μπορεί η ζωή του να ήτο άσχημη, να ήτο κακή, να ήτο αντιευαγγελική αλλά ο Θεός όμως που δεν θέλει το θάνατο του αμαρτωλού ως το επιστρέψαι και ζείν αυτόν, και ακούγοντας και τις μεσιτίες και τις παρακλήσεις της Παναγίας Μητρός Του, του έδωσε την ευκαιρία για να σωθεί.

Μόλις λοιπόν ο αρχιληστής άκουσε αυτή την ομολογία από τον μάγειρο διάβολο, αμέσως φωτίσθηκε. Κατάλαβε τα τραγικά του λάθη. Τις αμαρτίες του, και κείνη τη στιγμή μετανόησε, και σώθηκε.

Η μετάνοιά του συγκλόνισε και τους άλλους ληστάς, τους συντρόφους του, και με τις οδηγίες του αγίου εκείνου μοναχού όλοι τους οδηγήθηκαν στο μεγάλο μυστήριο της ευσπλαχνίας του Θεού, δηλαδή στην Ιερά Εξομολόγηση.

Και με την έμπρακτη αποκατάσταση όλων των κλοπιμαίων, όλοι οι λησταί μαζί με τον αρχιληστή εσώθησαν.

Τους έσωσαν οι Χαιρετισμοί της Παναγίας

.Οι Χαιρετισμοί λοιπόν χριστιανοί μου, έχουν τεράστια σωτηριώδη σημασία, όταν τους διαβάζουμε ή τους απαγγέλουμε κάθε βράδυ με πίστη και ευλάβεια.

Μας χαρίζουν την πλέον αποτελεσματική βοήθεια στην προσπάθειά μας και στον αγώνα που κάνουμε κάθε μέρα, για να νικήσουμε τα πάθη μας. Για να νικήσουμε το κακό, την αμαρτία και τον διάβολο.

Άλλωστε Εκείνη μας προτρέπει και μας λέγει «φωνάξτε με», ή «φωνάζετέ με», «φωνάζετε το όνομά μου, και γω θα σας βοηθώ πάντοτε».
Να με καλείτε ή με το «Υπεραγία Θεοτόκε βοήθει μοι», ή με το «Υπεραγία Θεοτόκε βοήθησέ μας», ή «σώσον με», ή «σώσον ημάς». Άλλωστε είναι και λειτουργικός ύμνος. Κάθε φορά που αναφέρουμε το όνομα της Παναγίας μας στη Θεία Λειτουργία, στον όρθρο ή τον εσπερινό, οι ιεροψάλτες μας να απαντούν «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς».

«Και γω θα έλθω», μας υπόσχεται η Παναγία, «θα σας βοηθήσω, και θα σας βοηθήσω σε όλες σας τις ανάγκες, σε όλους τους πειρασμούς της ζωής σας, στα βάσανα, στις θλίψεις και στις στεναχώριες. Θα είμαι πάντοτε κοντά σας. Μεσίτρια ακόμα και όταν θα βγαίνει η ψυχή σας, για να σας φυλάξω από τα εναέρια δαιμόνια.

Αλλά και στη Δευτέρα Παρουσία του Υιού μου και Κριτού των πάντων και κει θα είμαι κοντά σας.»

Άλλωστε αυτό θα το δούμε σε λίγο, όταν θα απαγγείλουμε την προσευχή στην Υπεραγία Θεοτόκο που αρχίζει με το «Άσπιλε, αμόλυντε».

Χριστιανοί μου, ας αγαπήσουμε αυτή την προσευχή των Χαιρετισμών, και την επίκληση του ονόματός Της και τότε εκείνη θα ανοίξει την πόρτα του Παραδείσου και θα μας σώσει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

25η Μαρτίου Γιορτή Διπλή.

 

Η 25η Μαρτίου

Τέτοιαν ημέρα διάλεξεν η σπλαχνική Μαρία

να ειπεί στον Κύριο του Παντός που τ άψυχα εμψυχώνει:

«Κοίτα στη γη τους Χριστιανούς, που μ άπειρη λατρεία

εμέ γιορτάζουν σήμερα, πόση σκλαβιά πλακώνει;»

Και πνεύμα θείο χύθηκε μεμιάς εις την Αγία

ψυχή του ενδόξου Γερμανού, που ατρόμητος απλώνει

το ξακουστό το Λάβαρο κι από την εκκλησία

πρώτος προβαίνει αγωνιστής και πρώτος ξεσπαθώνει.

Φεύγουν απ’ όλες τις μεριές οι Τούρκοι τρομαγμένοι,

ενώ προφέρει ο Γερμανός κι ηχολογούν οι άλλοι

τον όρκο, π όλην έσειε βαθιά την οικουμένη.

Μέρα γλυκιά, μέρα λαμπρή, μέρα χαριτωμένη!

Κάθε φορά που η λάμψη σου στην εκκλησιά προβάλλει,

πάντα με δάφνη ελεύθερη θα την ιδείς σπαρμένη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Περίοδος αγώνα πνευματικού...

 

Περίοδος αγώνα είναι η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Περίοδος αγώνα πνευματικού. Μας καλεί η Αγία μας Εκκλησία σε προσευχή, σε νηστεία, σε εγρήγορση. Μας δείχνει το δρόμο που οδηγεί από το Γολγοθά στην Ανάσταση, από την πτώση στην ανύψωση, από την αμαρτία στην σωτηρία.

Όταν ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, τον έπλασε για να είναι παντοτινά ενωμένος μαζί Του, για να κοινωνεί την αγάπη του Θεού και να λαμβάνει διαρκώς από τον Δημιουργό την ζωή και την τελειότητα. Δυστυχώς όμως, ο πρώτος εκείνος άνθρωπος, ο Αδάμ, παρήκουσε την μία και μοναδική εντολή του Θεού, προτίμησε να γευτεί τον απαγορευμένο καρπό και στη συνέχεια, δηλητηριασμένος από το μικρόβιο της αμαρτίας, εκδιώχθηκε από τον Παράδεισο

Κι έπειτα, όπως μας περιγράφει ένα θαυμάσιο τροπάριο των ημερών, έκατσε ο Αδάμ απέναντι από τον κλειστό και σφραγισμένο πλέον Παράδεισο, και ατενίζοντας αυτό που με την παρακοή του είχε χάσει, έκλαψε πικρά, γιατί τότε πλέον είχε αντιληφθεί το μέγεθος της αμαρτίας που είχε διαπράξει.
Όλοι μας είμαστε εξόριστοι από τον Παράδεισο, εξαιτίας αυτής της πρώτης αμαρτίας. Όλοι μας λοιπόν έχουμε ένα κοινό σκοπό: να κατοικήσουμε και πάλι στον Παράδεισο. Ο αγώνας επομένως του Χριστιανού είναι αγώνας με στόχο τον Παράδεισο. Και τα σημεία του αγώνα μας είναι η καθαρότητα του βίου, η απόκτηση των αρετών, η προσέγγιση του Θεού μέσα από την Μυστηριακή ζωή.
Ειδικά όμως αυτή την περίοδο, την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, η Εκκλησία μας μάς ωθεί να αγωνιστούμε εντονότερα, να προσπαθήσουμε περισσότερο, να αναθερμάνουμε το ζήλο μας, να ζήσουμε όλο το Μυστήριο της Θείας Οικονομίας, ώστε κι εμείς, μαζί με τον Αναστημένο Ιησού Χριστό, να πορευθούμε προς τον Πατέρα!
Γι αυτό λοιπόν, την περίοδο αυτή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ασκούμαστε με την νηστεία, ώστε να περιορίσουμε και να πειθαρχήσουμε τον εαυτό μας. Με τον τρόπο αυτό της νηστείας ισχυροποιούμε τη θέλησή μας και μαθαίνουμε να αντιστεκόμαστε στις προκλήσεις και τις επιθυμίες των πειρασμών, μαθαίνουμε να κυριαρχούμε πάνω στα πάθη μας, να τα περιορίζουμε και σιγά - σιγά να τα εξορίζουμε από μέσα μας.
Άλλο όπλο της Σαρακοστής είναι και η εντονότερη προσευχή, η ατομική και η Μυστηριακή στην εκκλησία. Η προσευχή είναι επικοινωνία με τον Θεό, συνομιλία μαζί Του. Τη στιγμή της προσευχής η καρδιά μας και ο νους μας φεύγει από τα γήινα και ταξιδεύει στο χώρο του πνεύματος. Ο άνθρωπος που προσεύχεται αντλεί δύναμη και κουράγιο από την προσευχή, για να μπορέσει να αντισταθεί στο ρεύμα του κόσμου που μας περιτριγυρίζει, και να συνεχίσει τον πνευματικό του αγώνα. Προσευχή λοιπόν εντονότερη αυτή την περίοδο, τόσο μόνοι μας, όσο και στην εκκλησία, με τους Χαιρετισμούς, τα Απόδειπνα, τις Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες.
Την νηστεία και την προσευχή συνοδεύει η καλλιέργεια των αρετών. Αυτή η περίοδος είναι η καταλληλότερη για να προσπαθήσουμε πιο εντατικά για την απόκτηση των αρετών. Η ελεημοσύνη προς τον πλησίον που έχει την ανάγκη μας, η φιλανθρωπία που δεν γίνεται για επίδειξη και αυτοέπαινο, η ταπείνωση που υψώνει τον άνθρωπο, η αληθινή, γνήσια αγάπη προς τον Θεό και τους ανθρώπους, η πραότητα, η εγκράτεια, η σωφροσύνη, είναι άνθη πνευματικά που οφείλουμε να φυτέψουμε και να καλλιεργήσουμε μέσα μας. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να δεχθούμε μέσα μας τον Θεό και να ζήσουμε την χαρά της Αναστάσεως, αυτού του μεγάλου γεγονότος που εορτάζουμε με το πέρας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Ας αγωνιστούμε, λοιπόν. Ας αγωνιστούμε με μεγαλύτερη προθυμία και ένταση, με την νηστεία, την προσευχή, την Μυστηριακή ζωή, την μελέτη του Ευαγγελίου, με την αγαθοσύνη και την καλλιέργεια των αρετών. Ας αγωνιστούμε για να τελειοποιήσουμε τους εαυτούς μας και να καθαριστούμε από κάθε ρύπο πνευματικό που λεκιάζει το ένδυμα της ψυχής μας. Ας αγωνιστούμε κι ας τρέξουμε για να συναντήσουμε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Γιατί η Μεγάλη Τεσσαρακοστή δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η μεγάλη συνάντηση του Θεού και του ανθρώπου. Είναι το σημείο στο οποίο ο Θεός, ταπεινούμενος θυσιάζεται για μας, προσφέρει θυσία τον Υιό Του, λύτρο για τις αμαρτίες μας, και συναντά τον άνθρωπο, εμάς, όλους μαζί και τον καθένα μας ξεχωριστά, που ανυψώνουμε το πνεύμα και την διάνοιά μας για να Τον συναντήσουμε και να οδηγηθούμε από Αυτόν στην Ουράνια Πατρίδα, τον χαμένο Παράδεισο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

 

ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: Το Πάσχα δεν είναι για μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς μια εκκλησιαστική εορτή όπως όλες οι άλλες, αλλά είναι αναμφίβολα η εορτή των εορτών και η πανήγυρις των πανηγύρεων.

Αποτελεί το επίκεντρο, αλλά και το επιστέγασμα ολοκλήρου του εκκλησιαστικού μας έτους και ταυτοχρόνως νοηματοδοτεί ολόκληρη τη ζωή της Εκκλησίας μας.

Κάθε Κυριακή είναι για την Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας Ανάσταση και κάθε Θεία Λειτουργία, όποτε κι αν αυτή τελείται, είναι ένα αναστάσιμο γεγονός. Κι ενώ οι υπόλοιπες Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές του εκκλησιαστικού μας έτους αποδίδονται σε οκτώ το πολύ ημέρες, το Πάσχα αποδίδεται στις σαράντα ημέρες. Ολόκληρη η μετά το Πάσχα εβδομάδα, η εβδομάδα της Διακαινησίμου όπως λέγεται, λογίζεται ως μία ημέρα, ενώ για σαράντα ημέρες ψάλλεται σε όλες τις εκκλησιαστικές ακολουθίες ο νικητήριος παιάνας “Χριστὸς Ἀνέστη” και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ζουν την παγκόσμια χαρά που εξανέτειλε από τον Πανάγιο Τάφο του Κυρίου, την παγκόσμια χαρά για τη νίκη της ζωής επί του θανάτου.

Για να μπορέσει κανείς να ζήσει πραγματικά τα μεγάλα σωτηριολογικά γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος και του Πάσχα, το Πάθος και τον σταυρικό θάνατο, την ταφή και την εις Άδου κάθοδο, κυρίως όμως την τριήμερη λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου, πρέπει να κάνει την ανάλογη πνευματική προετοιμασία. Έτσι λοιπόν η Εκκλησία μας για δέκα ολόκληρες εβδομάδες μας προετοιμάζει σταδιακά για το Πάσχα.

Οι τρεις πρώτες εβδομάδες (από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυρινής) είναι προπαρασκευαστικές για τη Μεγάλη Σαρακοστή, οι επόμενες έξι εβδομάδες (από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή προ των Βαΐων) αποτελούν τη Μεγάλη Σαρακοστή και η τελευταία εβδομάδα είναι φυσικά η Μεγάλη Εβδομάδα, η Εβδομάδα των Παθών, που αποτελεί το αποκορύφωμα της νηστείας και της εν γένει προετοιμασίας μας για το Πάσχα.

Η Μεγάλη Σαρακοστή ως εκ τούτου είναι μια μακρά και κοπιαστική πορεία προς το Πάσχα. Ο Ορθόδοξος Χριστιανός διέρχεται διά της στενής και τεθλιμμένης οδού της Μεγάλης Σαρακοστής, για να μπορέσει να εισέλθει στην παγκόσμια χαρά της Αναστάσεως του Κυρίου. Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι η κατ’ εξοχήν περίοδος νηστείας, εγκρατείας, μετανοίας, κατανύξεως, εντατικής προσευχής και εντατικού πνευματικού αγώνα. Είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια, αλλά και η αυστηρότερη περίοδος νηστείας του εκκλησιαστικού μας έτους. Κατ’ αυτήν επιτρέπεται η κατάλυσις οίνου και ελαίου μόνο κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές.

Ταυτοχρόνως, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας μας υποβοηθεί στην εντονώτερη προσευχή και στον εντατικώτερο πνευματικό αγώνα μέσα από τις ιδιαίτερες λατρευτικές Ακολουθίες της περιόδου αυτής, που αποτελούν έναν πραγματικό λειτουργικό θησαυρό.

Η λειτουργική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Σαρακοστής είναι εντελώς διαφορετική από τη λειτουργική ατμόσφαιρα του υπολοίπου εκκλησιαστικού μας έτους. Οι Ακολουθίες είναι μακρές και κατανυκτικές, κυριαρχούν δε σε αυτές τα πολλά “διαβαστά” (ψαλμοί, αναγνώσματα, ευχές), η λιτότητα και η αρχαιοπρέπεια. Η σημαντικότερη διαφορά της Μεγάλης Σαρακοστής από το υπόλοιπο εκκλησιαστικό έτος είναι η απαγόρευση της τελέσεως της Θείας Λειτουργίας εκτός Σαββάτου και Κυριακής. Αντί της κανονικής Θείας Λειτουργίας τελείται κατά τις καθημερινές της Μεγάλης Σαρακοστής (κυρίως τις Τετάρτες και τις Παρασκευές) η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων, η οποία αποτελεί χωρίς αμφιβολία την καρδιά της Μεγάλης Σαρακοστής.

Τη λειτουργική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Σαρακοστής συμπληρώνουν οι Κατανυκτικοί Εσπερινοί των Κυριακών, το Μεγάλο Απόδειπνο που αναγινώσκεται από τη Δευτέρα μέχρι την Πέμπτη με ψαλμωδία μέρους του Μεγάλου Κανόνος του Αγίου Ανδρέου Κρήτης κατά την πρώτη εβδομάδα και Κανόνων από το Θεοτοκάριο κατά τις υπόλοιπες εβδομάδες, ο Όρθρος, οι Ώρες και ο Εσπερινός, που έχουν αυτή την περίοδο έντονο κατανυκτικό χρώμα, και φυσικά η ιδιαίτερα λαοφιλής Ακολουθία των Χαιρετισμών στην Υπεραγία Θεοτόκο που τελείται κάθε Παρασκευή.

Με την Ακολουθία των Χαιρετισμών διακόπτεται για δύο ημέρες η πένθιμη και κατανυκτική ατμόσφαιρα των καθημερινών της Μεγάλης Σαρακοστής, για να επανέλθει και πάλι το απόγευμα της Κυριακής με τον Κατανυκτικό Εσπερινό, αφού πρώτα ζήσουμε τη χαρμόσυνη και αναστάσιμη ατμόσφαιρα των Κυριακών της Μεγάλης Σαρακοστής με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου και τη διπλή τους θεματολογία.

Η νηστεία, η εντονότερη προσευχή και η κατά το δυνατόν συμμετοχή στις κατανυκτικές Ακολουθίες της περιόδου της Μεγάλης Σαρακοστής μας υποβοηθούν να εντείνουμε όσο μπορούμε περισσότερο τον πνευματικό μας αγώνα, που δεν είναι αγώνας μόνο της Μεγάλης Σαρακοστής, αλλά αγώνας ολόκληρής μας της ζωής, και αποσκοπεί στην καταπολέμηση των παθών, των αδυναμιών και των ελαττωμάτων μας και την καλλιέργεια των χριστιανικών αρετών, στην κάθαρση της ψυχής από ό,τι αμαυρώνει τη στολή της, για να μπορέσει να βρει χώρο μέσα μας η χάρις του Θεού να ενεργήσει.

Ο πνευματικός αγώνας όμως, για να φέρει πραγματικά αποτελέσματα, πρέπει να θεμελιωθεί πάνω στη βάση της ταπεινώσεως και να στολιστεί με τους καρπούς της μετανοίας.

Αυτές τις δύο αλήθειες μας προβάλλει η Εκκλησία μας προτού ακόμη ξεκινήσουμε το ταξίδι και τον εντατικό πνευματικό αγώνα της Μεγάλης Σαρακοστής μέσα από τα ευαγγελικά αναγνώσματα και τα θαυμάσια τροπάρια των πρώτων εβδομάδων του Τριωδίου, των εβδομάδων προπαρασκευής για τη Μεγάλη Σαρακοστή. Έτσι με την Παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, με την οποία αρχίζει η περίοδος του Τριωδίου, η Εκκλησία μας μας υπενθυμίζει ενόψει της ενάρξεως της Μεγάλης Σαρακοστής μια μεγάλη αλήθεια: Καμιά αρετή και κανένα καλό έργο, άρα ούτε και η νηστεία μας ούτε και ο λοιπός πνευματικός μας αγώνας, δεν έχει αξία, αν δεν συνοδεύεται από την ταπείνωση, αν δεν θεμελιώνεται πάνω στην ταπείνωση, γιατί σε τελευταία ανάλυση δεν μας σώζουν ούτε οι αρετές μας ούτε τα καλά μας έργα, αλλά ο βαθμός της ταπεινώσεως και της μετανοίας μας.

Η ταπείνωση και η μετάνοια ελκύουν όντως τη χάρη του Θεού. Με την Παραβολή του ασώτου εξάλλου, που αναγινώσκεται τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου, η Εκκλησία μας μας υπενθυμίζει μια άλλη μεγάλη αλήθεια: Η αγάπη του Θεού είναι τόσο μεγάλη, που καμιά αμαρτία, όσο μεγάλη κι αν είναι, δεν μπορεί να την εμποδίσει, φτάνει όμως να υπάρξει αληθινή μετάνοια. Ο Θεός περιμένει από εμάς να κάνουμε το πρώτο βήμα της μετανοίας, για να κάνει Εκείνος όλα τα υπόλοιπα βήματα.

Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι, όπως είπαμε, μια μακρά και κοπιαστική πορεία προς το Πάσχα. Εκτός όμως από μια ιδιαίτερη περίοδος του εκκλησιαστικού μας έτους, είναι ταυτοχρόνως και ένας τρόπος ζωής. Είναι η στενή και τεθλιμμένη οδός του συνεχούς και αδιάκοπου πνευματικού αγώνα, η στενή και τεθλιμμένη οδός της απαρνήσεως του δικού μας αμαρτωλού θελήματος και του αμαρτωλού μας εαυτού, διά της οποίας πρέπει να διέλθει κανείς, για να εισέλθει στη χαρά της αιώνιας Βασιλείας των ουρανών. Αν η ζωή μας γίνει μια διαρκής Μεγάλη Σαρακοστή, τότε θα είναι και μια διαρκής Ανάσταση, ένα αδιάκοπο Πάσχα, που θα μας οδηγήσει στην ανάσταση στην αιώνια ζωή.

(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Παράκληση. Περιοδική Ἔκδοση Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λεμεσοῦ”, τεῦχος 59)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Πῶς νά ἐκκλησιαζόμεθα, (†) Ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης. Κυριακή Τελώνου καί Φαρισαίου.

 

Κυριακή Τελώνου καί Φαρισαίου
 (Β΄ Τιμ. 3, 10-15)

Πῶς νά ἐκκλησιαζόμεθα,

(†)  Ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης

«Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερόν…» (Λουκ. 18,10)

 

ΕΑΝ, ἀγαπητοί μου, μετρηθοῦμε, θὰ δοῦμε ὅτι αὐτοὶ ποὺ ἐκκλησιάζονται εἶνε λίγοι ἐν συγκρίσει μὲ τὸ σύνολο. Οἱ πολλοὶ ἀπουσιάζουν. Ἀλλ᾿ ἐγὼ δὲν θέλω νὰ μιλήσω τώρα γιὰ ᾿κείνους ποὺ ἀπουσιάζουν· θὰ μιλήσω ὄχι γιὰ τοὺς ἀπόντας ἀλλὰ γιὰ τοὺς παρόντας στὸν ἐκκλησιασμό. Ἀσφαλῶς τὸ κρῖμα ἐκείνων ποὺ λείπουν εἶνε μεγάλο· φοβοῦμαι ὅμως, μήπως καὶ τὸ κρῖμα αὐτῶν ποὺ ἔρχονται στὸ ναὸ δὲν εἶνε μικρό. Διότι συχνὰ είμεθα παρόντες τῷ σώματι, ἀπόντες τῷ πνεύματι. Δὲν ἀρκεῖ νὰ ἐρχώμεθα στὴν ἐκκλησία· πρέπει νὰ ἐξετάσουμε καὶ ἐὰν ἐκκλησιαζώμεθα σωστά.

Τὸ εὐαγγέλιο σήμερα βοᾷ καὶ λέγει, ὅτι ἀπὸ τοὺς δύο ποὺ ἀνέβηκαν στὸ ναὸ νὰ προσευχηθοῦν ὁ ἕνας ὠφελήθηκε, ὁ ἄλλος δὲν ὠφελήθηκε. Μήπως λοιπὸν εμεθα κ᾿ ἐμεῖς μεταξὺ ἐκείνων ποὺ δὲν ὠφελοῦνται;
Μπορεῖ, ἀδελφοί μου, νὰ πηγαίνῃ κανεὶς στὸ ναὸ πρωῒ – πρωΐ, νὰ κάθεται ἀπ᾿ τὸν ὄρθρο ὣς τὸ «Δι᾿ εὐχῶν», νὰ προσκυνᾷ καὶ ν᾿ ἀνάβῃ κερὶ σὲ κάθε εἰκόνα, νὰ προσεύχεται διὰ μακρῶν, κι ὅμως ἡ προσευχή του νὰ μὴ γίνεται δεκτή. Ἀντιθέτως ἕνας ἄλλος μπορεῖ νὰ σταθῇ γιὰ λίγο, ἡ καρδιὰ μέσα του ν᾿ ἀναστενάξῃ κι ὁ στεναγμός του νὰ πάρῃ φτερὰ καὶ σὰν πύραυλος νὰ περάσῃ τὰ ἄστρα, νὰ φθάσῃ στὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ἑλκύσῃ τὸ θεῖο ἔλεος.
Ὑπάρχει, λοιπόν, προσευχὴ ἀπαράδεκτος καὶ προσευχὴ δεκτή. Ἀπαράδεκτος ἦταν ἡ προσευχὴ τοῦ φαρισαίου, δεκτὴ ὡς εὐωδία ἦταν ἡ προσευχὴ τοῦ τελώνου.

* * *

Γιὰ νὰ γίνῃ δεκτὴ ἡ προσευχή μας καὶ νὰ φέρῃ ἀποτελέσματα ὁ ἐκκλησιασμός, πρέπει τὴν Κυριακὴ τὸ πρωῒ ὅταν χτυπᾷ ἡ καμπάνα νὰ προετοιμαζώμεθα καὶ νὰ ἐρχώμεθα στὴν ἐκκλησία μὲ ἱερὲς σκέψεις καὶ αἰσθήματα. Πρῶτα – πρῶτα νὰ ἐρχώμεθα μὲ πίστι. Ἐὰν δὲν πιστεύουμε, ὁ ἐκκλησιασμὸς εἶνε μάταιος. Τί νὰ πιστεύουμε;

Ὅτι ὁ ναὸς δὲν εἶνε ὅπως οἱ ἄλλοι τόποι· εἶνε τόπος ἱερός. «Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος οὗτος…» (Γέν. 28,17). Εἶνε οἶκος προσευχῆς. «Ὡς ἀγαπητὰ τὰ σκηνώματά σου, Κύριε τῶν δυνάμεων. ἐπιποθεῖ καὶ ἐκλείπει ἡ ψυχή μου εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ Κυρίου», λέει ὁ ψαλμῳδός· καὶ παρακάτω, ὅτι Προτιμῶ νά ᾿μαι ἕνα χαλικάκι μέσα στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ μου παρὰ ἕνας πρίγκιπας σὲ παλάτια (Ψαλμ. 83,2, πρβλ. 11). Τιμὴ καὶ εὐλογία μεγάλη ν᾿ ἀξιωνώμεθα, τὰ σκουλήκια τῆς γῆς, νὰ εὑρισκώμεθα μέσα στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ. Νὰ πιστεύουμε ἀκόμη, ὅτι μέσα στὸ ναὸ φτερουγίζουν ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι, ὅτι ἐκεῖ παρίσταται αὐτὸς ὁ Κύριος, τελεῖται τὸ μυστήριο τῶν μυστηρίων, ὁ μυστικὸς δεῖπνος, ἐκτυλίσσεται ὅλη ἡ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ μέχρι τὰ πάθη καὶ τὴν ἀνάληψί του, ὅτι προσφέρεται τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα του «εἰς ζωὴν αἰώνιον» (θ. Λειτ.· βλ. Δαν. 12,2). Νὰ πιστεύουμε ἀκόμη, ὅτι ὁ Θεὸς ἐκεῖ μᾶς ἀκούει. Ὅτι εἶνε δυνατός, παντοδύναμος, μπορεῖ νὰ κάνῃ τὰ πάντα· ὅτι εἶνε ἀγαθὸς καὶ σκορπάει τὰ δῶρα του σ᾿ ὅλη τὴν πλάσι· ὅτι εἶνε πάνσοφος κ᾿ ἔχει μυρίους τρόπους καὶ μέσα νὰ ἱκανοποιήσῃ τὰ αἰτήματά μας. Καμμιά ἀμφιβολία, κανένας δισταγμός. Τὸ εἶπε καθαρὰ ὁ Κύριος· «Ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε», τότε θὰ μπορῆτε καὶ βουνὰ ἀκόμη νὰ σηκώσετε καὶ νὰ τὰ ῥίξετε μέσα στὴ θάλασσα (Ματθ. 21,21), θὰ κατορθώνετε δηλαδὴ καὶ τὰ δυσκολώτερα πράγματα. Γι᾿ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μας προσεύχεται καὶ λέει «Ὑπὲρ τοῦ ἁγίου οκου τούτου», Θεέ μου φύλαγε τὸ ναὸ αὐτὸ ἀπὸ σεισμό, ἀπὸ ἐπιδρομὲς βαρβάρων καὶ βεβηλώσεις· κι ἀμέσως παρακαλεῖ ὄχι γιὰ ὅλους ἀλλὰ γιὰ ᾿κείνους ποὺ εἰσέρχονται μὲ εὐλάβεια· «καὶ (ὑπὲρ) τῶν μετὰ πίστεως, εὐλαβείας καὶ φόβου Θεοῦ εἰσιόντων ἐν αὐτῶ» (θ. Λειτ.). Παρακαλεῖ ὄχι γιὰ τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ μόνο γιὰ ὅσους μὲ πίστι στὸ Θεὸ διαβαίνουν τὸ κατώφλι τῆς ἐκκλησίας.
  Ἀλλὰ γιὰ νὰ φέρῃ ἡ προσευχὴ καὶ ὁ ἐκκλησιασμὸς ἀποτελέσματα, πρέπει νὰ εἰσερχώμεθα στὸ ναὸ ὄχι μόνο μὲ πίστι ἀλλὰ καὶ μὲ ταπείνωσι. Γιατί; Τὸ φωνάζει σήμερα ἡ παραβολὴ τοῦ εὐαγγελίου. Ἀνέβηκε ὁ φαρισαῖος νὰ προσευχηθῇ. Ἀλλὰ ἡ προσευχή του δὲν ἦταν τίποτ᾿ ἄλλο παρὰ μιὰ θριαμβολογία, μιὰ προβολὴ τῆς ἁγιότητός του, ἕνα λιβάνισμα τοῦ ἑαυτοῦ του. Τὰ λόγια του ἦταν λόγια ὑπερηφανείας καὶ ἐγωϊσμοῦ. Στάθηκε μπροστὰ στὸ Θεὸ σὰν πάσσαλος, σὰν πυραμίδα, σὰν βουνό. Δὲν χαμήλωσε τὰ μάτια, δὲν ἔσκυψε τὸ κεφάλι, δὲν γονάτισε. Ἄρχισε ν᾿ ἀπαριθμῇ τὰ κατορθώματά του. Καὶ περίμενε νὰ τὸν ἐπαινέσουν ἄνθρωποι καὶ ἄγγελοι· περίμενε, ὁ Θεὸς νὰ τοῦ πῇ μπράβο. Μιὰ τέτοια προσευχὴ ἦταν ἀπαράδεκτη. Ἀντιθέτως ἡ προσευχὴ τοῦ τελώνου ἦταν δεκτή. Γιατί; Μήπως ἔκανε ἔργα, ἀγρύπνησε, προσευχήθηκε, σκόρπισε τ᾿ ἀγαθά του, ἔκανε φιλανθρωπίες, ἔχτισε ἐκκλησιές; Τίποτε ἀπ᾿ αὐτά. Εἶχε ὅμως κάτι σπουδαῖο· τὴν ὥρα ποὺ μπῆκε στὸ ναὸ συναισθάνθηκε τὴν ἁμαρτωλότητά του, ὅτι εἶνε ἀνάξιος νὰ σταθῇ ἐκεῖ. Πέρασαν μπροστά του σὰν σὲ κινηματογραφικὴ ταινία οἱ ἁμαρτίες του. Σκέφτηκε τοὺς κακοὺς λογισμοὺς – γιατὶ καὶ γιὰ ἕνα λογισμὸ θὰ κριθοῦμε. Σκέφτηκε τὶς αἰσχρὲς ἐπιθυμίες – γιατὶ καὶ γιὰ μιὰ ἐπιθυμία θὰ δικαστοῦμε. Σκέφτηκε τὰ λόγια τὰ ἄδικα, τὰ πικρά, τὰ ψευδῆ. Σκέφτηκε τὶς πράξεις του τὶς ἐλεεινὲς καὶ τρισάθλιες. Τὰ σκέφτηκε ὅλα αὐτά, καὶ τότε κάτω ἀπὸ τὸ βάρος αὐτὸ λύγισε ἡ σπονδυλική του στήλη κι ἀπὸ τὰ στήθη του βγῆκε ὁ ἀναστεναγμὸς καὶ τὸ δάκρυ. Θεώρησε τὸν ἑαυτό του ἀνάξιο νὰ σηκώνῃ τὰ μάτια νὰ βλέπῃ τὸν οὐρανό.

* * *

Ἀγαπητοί μου! Λίγοι δυστυχῶς ἐκκλησιαζόμεθα. Ἀλλὰ κι αὐτοὶ οἱ λίγοι δὲν προσευχόμεθα. Οἱ ἐπίτροποι μετρᾶνε τὰ χρήματα, οἱ ψαλτάδες γελοῦν, οἱ ἱερεῖς ἐνδιαφέρονται μόνο γιὰ τὰ τυχερά, οἱ ἱεροκήρυκες κολακεύουμε τοὺς μεγάλους, οἱ ἀρχιερεῖς δὲν ζοῦν ἀκτήμονα βίον, ὁ λαός μας ἀπομακρύνθηκε ἀπὸ τὸ Θεό. Ἐὰν στὴν πόρτα στεκόταν ἕνας ἄγγελος μὲ φλογερὸ σπαθί, ποιός θὰ τολμοῦσε νὰ μπῇ στὴν ἐκκλησία; Οὔτ᾿ ἐγώ, οὔτε σεῖς, κανένας. Κι αὐτὰ ἀκόμη τὰ βρέφη σήμερα μαζὶ μὲ τὸ γάλα θηλάζουν τὸ κακό. Ὅταν ἐρχώμεθα στὴν ἐκκλησιά, νὰ περνᾷ μπροστὰ στὰ μάτια μας ἡ ταινία μὲ τ᾿ ἁμαρτήματά μας, ποὺ εἶνε ἀμέτρητα. Ἐὰν κανεὶς καθήσῃ καὶ σκεφθῇ ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος τ᾿ ἁμαρτήματά του, κι ἀπὸ τὸ ἄλλο σὲ ποιό ὕψος ἀρετῆς μᾶς θέλει ὁ Θεὸς καὶ πῶς ἔζησαν οἱ ἅγιοι, τότε θὰ πῇ ὅτι εἶνε ἕνα μηδέν, ἕνας ἁμαρτωλὸς καὶ ἐλεεινὸς ἄνθρωπος. Καὶ ἐνῷ τὰ ἁμαρτήματά μας ἔχουν αὐξηθῆ «ὑπὲρ τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς» μας (Ψαλμ. 39,13), ὁ Θεὸς μακροθυμεῖ, παρατείνει τὸ ἔλεός του, καὶ μᾶς δίνει ἑβδομάδες, μῆνες, χρόνια, γιὰ νὰ μετανοήσουμε. Ὁ τελώνης θεωροῦσε τὸν ἑαυτό του ἀνάξιο κι ἀπὸ τὰ στήθη του ἔβγαινε ὁ ἀναστεναγμὸς «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13). Κ᾿ ἐμεῖς κάθε φορὰ ποὺ μπαίνουμε στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ νὰ λέμε· Δόξα σοι, Κύριε, ποὺ σὺ ὁ Βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων δέχεσαι ἐμᾶς εἰς ἀκρόασιν. Είμεθα ἀνάξιοι τῆς μεγάλης αὐτῆς τιμῆς· «Οἱ τὰ χερουβὶμ μυστικῶς εἰκονίζοντες καὶ τῇ ζωοποιῷ Τριάδι τὸν τρισάγιον ὕμνον προσᾴδοντες…» (θ. Λειτ.). Σὲ μερικοὺς ναοὺς ὑπάρχει ἡ κακὴ συνήθεια νὰ περιφέρεται δίσκος· τὸν περιφέρουν οἱ ἐπίτροποι. Ἀλλ᾿ ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ὁρατὸ αὐτὸ δίσκο, ὑπάρχει κ᾿ ἕνας ἀόρατος δίσκος, ποὺ τὸν περιφέρει ἄγγελος, ὅπως λέει κάπου ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος – νά ᾿χουμε τὴν εὐχή του. Ὅταν, λέει, τελειώνῃ ἡ θεία λειτουργία, τότε ἄγγελος μὲ δίσκο χρυσὸ περνάει μπροστά μας καὶ ζητάει – τί, τὰ λεπτά μας; Ὄχι. Ζητάει τὰ δάκρυά μας! Ὁ ἐπίτροπος συλλέγει κέρματα, κι ὁ ἄγγελος συλλέγει τὰ δάκρυά μας. Περνᾷ ἀπὸ ᾿μένα, δάκρυα δὲν ἔχω. Περνᾷ ἀπὸ σᾶς, τὸ διο. Περνάει…, περνάει…, κι ὁ δίσκος μένει ἀδειανός. Ὅταν ὅμως πέσουν στὸ δίσκο δάκρυα, ὁ ἄγγελος τ᾿ ἀνεβάζει στὰ οὐράνια, κ᾿ ἐκεῖ τὰ δάκρυα γίνονται διαμάντια ποὺ ἀστράφτουν. «Χαρὰ γίνεται» στὸν οὐρανὸ «ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι» (Λουκ. 15,10). Ἀδελφοί μου· σήμερα ἀνοίγει τὸ Τριῴδιο, γιὰ νὰ φθάσῃ μετὰ ἀπὸ ἑβδομήντα μέρες ἡ μεγάλη ἡμέρα τοῦ Πάσχα. Ἂς προσπαθήσουμε νὰ βροῦμε δάκρυα μετανοίας. Διότι πολλὰ δάκρυα κυλοῦν στὸν κόσμο, δὲν ὑπάρχει μάτι ἀδάκρυτο, μάταια ὅμως δάκρυα. Ἂς ἀρχίσουμε ἀπὸ σήμερα νὰ ζητοῦμε δάκρυα μετανοίας γιὰ τ᾿ ἁμαρτήματά μας καὶ ἡ καρδιά μας ἂς τὰ συλλέγῃ σὰν σὲ μυροδοχεῖο. Ἔτσι, ὅταν φθάσῃ Μεγάλη Τρίτη, μαζὶ μὲ τὴν Πόρνη, νὰ σπάσουμε κ᾿ ἐμεῖς τὸ μυροδοχεῖο μας καὶ νὰ μυρώσουμε τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ μας. Κι ὅταν φθάσῃ Μέγα Σάββατο καὶ ξημερώνῃ Πάσχα, νὰ ποῦμε κ᾿ ἐμεῖς· «Τὴν ἀνάστασίν σου, Χριστὲ Σωτήρ, ἄγγελοι ὑμνοῦσιν ἐν οὐρανοῖς· καὶ ἡμᾶς τοὺς ἐπὶ γῆς καταξίωσον ἐν καθαρᾷ καρδίᾳ σε δοξάζειν» (ἀπόστ. ἑσπ. πλ. β΄ Σάβ.).

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, 

ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Τριῶν Ἱεραρχῶν Πετραλώνων – 

Ἀθηνῶν τὴν 18-2-1962.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ